منظور از هنر و معماری اسلامی، همان هنر و معماری سرزمینهای – خاورمـــیانه، آفریقای شمالی، هند شمالی و اسپانیا – است که از آغاز قرن هفتم میلادی تحت حاکـمیت مسلمانان قرار گرفتند.اهمیت تزیینات خوشنویسی و شکل مسجد، دو ویژگی اصلی هنر و معماری اسلامی هستند که عمیقاً با… پیشنهاد می کنیم ادامه این مطلب مفید و ارزشمند را در مقاله معماری اسلامی مسجد جامع الکبیر صنعا, یمن دنبال نمایید. این فایل شامل 43 صفحه و در قالب word ارائه شده است.
مشخصات فایل معماری اسلامی مسجد جامع الکبیر صنعا, یمن
عنوان: معماری اسلامی مسجد جامع الکبیر صنعا, یمن
فرمت فایل : word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 43
حجم فایل : 3,74 مگابایت
بخشی از مقاله معماری اسلامی مسجد جامع الکبیر صنعا, یمن را در ادامه مشاهده خواهید نمود.
خاستگاهها و ویژگیها
منظور از هنر و معماری اسلامی، همان هنر و معماری سرزمینهای – خاورمـــیانه، آفریقای شمالی، هند شمالی و اسپانیا – است که از آغاز قرن هفتم میلادی تحت حاکـمیت مسلمانان قرار گرفتند.
اهمیت تزیینات خوشنویسی و شکل مسجد، دو ویژگی اصلی هنر و معماری اسلامی هستند که عمیقاً با ایمان اسلامی ارتباط دارند و در همان روزگار آغازین دین پیشرفت کردند. پیامبر اسلام، حضرت محمد، تاجــری ثروتمند در مـــکه بود که در حدود 40 سالــگی مجموعه عمیقی از وحی را دریافت کرد و شروع به تبلیغ دین جدیدی نمود. این وحیها که مسلمانان آنها را پیام الهی میانگارند، در قرآن – کتاب مـــقدس مسلمانان – جـمعآوری شده است. میراث غنی زبانی و ادبیات عرب در احــساس احـــترام عمیق نسبت به قرآن نقش داشت.
مرکزیت قرآن در فــرهنگ اسلامی و جذابیت ویژه شکل خــط عـربی سبب شد از کــلام نوشـــتاری، به ویژه آیات قرآنی به عــــنوان کتیبههای مساجد استفاده گردد و نیز تزیینات خطاطی و شیوههای آن در تمام شاخههای هنر اسلامی پیشرفت نماید.
در سال 622 پس از میلاد، همان سالی که مبدأ تاریخ اسلامی قرار گرفت، حضرت مــحمد به شهر یثرب – که بعداً مدینه نام گرفت، هــجرت نمود. در آنجا جامعهای از مومنان که در پیرامون خانه محمد به عبادت مشــغول بودند، گردهم آمدند. نمازگزاران عادی جامعه جدید در این مکان ساده، شکل مسـجد را پایهگذاری کردند که عبارت بود از محوطهای محصور و مستطیلی با آلونکهایی ( خانههای همسران حضرت محمد ) که در طـول یک ضلع آن قرار گرفـته بودند و یک ایوان ناهموار (سایهبانی که در اصل برای استفاده از سایه بوده است) که در یک طرف برای مسلمــین فقیرتر در نظر گرفته شده بود. از این رو، تقریباً تمام مــساجد نقــشه خانه حضرت محمد را تکــرار میکردند و عــبارت بودند از یک محــوطه محصور (صـــحن)، ساختمانی در یک طـــرف برای نماز و طـاقهایی قوسی (رواقها) در اطـراف محوطه.
اولین پیروان حضرت مـــحمد[ص] که از شبه جــزیره عربســـتان بودند در مـــقایسه با امپراطـــوریهایی که بعداً فــتح کرده و سبکهای هـــنری آن را به عــنوان سرمشق خود گرفتند، هیچگونه سبک هنری بومی و مخصوص به خود نداشتند. با گسترش اسلام، متناسب با شرایط متفاوت اقلیمی و مــصالح در دسترس در فتوحات اسلامی و با جذب و اقتباس از شیوههای هنرهای بومی، انواع هنری آن بالیدن گرفت و نقشهایی که در یک ناحیه باب بود، به زودی جهان بزرگ اسلام را فرا گرفت.
بنابراین هنر اسلامی از منابع فراوانی گسـترش یافته است. شیوههای رومی، مسیحیت باستان و بیزانسی در مــعماری پیشین اسلامی مورد اقتباس قرار گرفت.
تاثیر هنر ساسانی _ هنر مــعماری و تزییـــنی ایرانِ پیـش از اسلام در دوران حـــکومت ساسانیان _بر هنر اسلامیبالاترین اهمیت را داشت. شــــیوههای آسیای مرکزی با تاخت و تازهای تاتار و مغول به هنر اســـلامی نفوذ کرد و هنر چــینی تأثیر تکوینگری بر نقاشی، سفالگری و پارچهبافی اسلامی گذاشت.
سیر تاریخی
سیر تــحول هــــنر اسلامی – از قرن هفتم تا هجدهـــم میلادی – را در سه دوره میتوان طبقهبندی کرد. دوره شـکلگیری هنر اسلامی، کمابیش با حاکمیت اولین حاکمان اسلامی یا خلفای بنی امیه (661الی 750م) که اسلام را از دمشق در سوریه تا اسپانیا گسترش دادند، همزمان بود.
دوره میانی، عصر خلفای عباسی (750م الی 1258م) که از بغداد در عراق خلافت اسلامی را بر عهده داشتند تا زمان استیلای مغول را در بر میگیرد.
دوران خــــلافت عباسی که در ترویـــج آمــوزش و فرهنگ پرآوازه است، تاریخ اسلامی درخشانترین است. در همین دوره میانی است که تأثیر نماهای هنر ایرانی چشــمگیر شد.
از اســتیلای مغول تا قرن هجدهم میلادی را میتوان برای سهولت، دوره پسین هنر اسلامی نامید.
در این دوره سبکهای متمایز هنر در بخشهای مختلف جهان اسلام قابل شناسایی است که با سلسلههای گوناگون حاکمان ارتباط دارند.
سبکهای گفته شده در این مقاله در کنار هنر اموی و عباسی، هنرهای ترکان سلجوقی که از اواسط قرن یازدهم میلادی تا 1157م بر ایران حکم راندند، هنر ایلخانیان که مغول تبار بوده و شــرق ایران را از از سال 1256م تا 11349 م در تسـلط خود داشتند، هنر تیموریان که به عـــنوان بزرگترین حامیان فرهـــنگ ایرانی از سال 1378م تا 1502م بر شـرق ایران حکومت کردند و هنر صــفویه که حاکمان تمامی ایران از سال 1502م تا1736م بودند را نیز شامل میشود.
هنر، تحت حکمرانی ترکان عثمانی که ازسال 1299م تا 1922م حاکمان ترکیه بودند و در قرن 16م امپراطوری خود را تا مصر و سوریه گسترش دادند نیز شکوفا شد.
پیشتر در مصر (و سوریه)، ســــبکهای خاصی به وجـود آمد که با حـــکومت فاطمیین (1171م-909م) و مـــمالیک که سلطه خود را در1250 پی افــــکندند ارتباط داشت.
معماری
مسجد سلیمانیه در سال 1550 در استامبول ساخـــته شد. معمار این بنا که سنان نام داشت طـــرح خود را بر اساس کلیساهای بیزانسی و به گــونهای ویژه بر اساس ایاصوفیه بنا نهاد.
گنبد بزرگ مرکزی که بر فراز یک چهار پر بنا شده، مــشرف است بر فضاهایی مشابه که به وسیله نیمه گنبدهایی که خود، پشت بندِ گنبد اصلیاند، طاق دار شدهاند. منارههای مخروطی چهارگانه بالکن دار، ویژگی معماری مساجد بعدی است.
مراسم عبادی اندک و نسبتاً ساده آیین اسلامی باعث رشد یک مــعماری مذهبی منحصر به فرد شامل مسجد، محلی برای نماز و گردهمایی امت، و مدرسه مذهبی شد.
در میان نماهای گوناگون و شاخص معماری غیر دینی اسلامی اماکن، کاروانسراها و شهرها دارای اهمیتاند که با طرحریزی پیچیده خود بیانگر وجود دغدغهای برای مسأله بسیار مهم دسترسی به آب و تأمین پناهگاهی در برابر گرما هستند.
آرامگاهها نوع سوم ساختمان هستند که در جهان اسلام اهمیت دارند و هم به عنوان مرقدی حقیقی برای یک حاکم یا شخصیتی مقدس و هم به عنوان مظهری از قدرت سیاسی ایفای نقش میکنند. تمام این بناها چه دینی و چه غیر دینی در بسیاری از ویژگیها چه بنیادی و چه تزیینی با یکدیکر مشترک هستند.
مساجد
نمایه یک مسجد
مساجد متناسب با نماز مـــسلمانان طرحریزی شده و عــموماً در اطراف مـحوطهای سامان یافتهاند که یادآور حیاط خانه محمد(ص) میباشد، همان خانهای که به عنوان اولین مــسجد به کار رفت. مسمانان رو به سمتی که قبله نامیده شده و به طرف شهر مقدس مکه است نماز میگذارند. محراب یا طاق نماز، قبله را نشان میدهد. سالن اصلی نماز در طرف قبله مسجد واقع شده است.
نمازگزارانی که با صدای مؤذن از فراز مــناره به نماز فراخوانده شدهاند، ممـــکن است به خطبهای که از منبری نزدیک به مــحراب ارائه میگردد گوش فرا دهند. مـسجدی که تالاری گنبددار یا ایوان در هر طرف صحن آن دارد، ظاهر این مــسجد به گونهای است که به عنوان مسجد چهار ایوان شناخته میشود.
مسلمانان جهتی را که به سمت آن نماز میخوانند قبله مینامند و پیامبر برای 2 سال نخستی که در مدینه بود به سمت اورشلیم نماز گزارد. ایشان سپس وحیای را دریافت کرد مبنی بر این که قبله حقیقی در مکه واقع است که از آن پس تا کنون همین شهر قبله بوده است که در نحوه جهتگیری و سازماندهی خاص فضا در مــساجد سرتاسر جهان شاخصی تعیینکننده بوده است. قبله به وسیله یک محراب تزیینی یا طاق مشخص میشود.
محراب
هنگامی که مـسلمانان سوریه را در سال 636 فتح کردند، بسیاری از کلیساهای باسیلیک که به صورت مـتروکه رها شده بودند را به عنوان مـــسجد به کار گرفتند. کلیساهای باسیلیک، ساختمانهایی طویل و سه قوسی با سقفی مرتفع و محرابی در انتهای شرقی آن بودند. نمازگزاران نوین – مسلمانان – محراب را بر دیوار جنوبی قرار دادند و ورودیهای جدیدی در دیوار شمالی تعبیه کرد تا نماز جماعت در عرض راهروهای کلیسا برپا گردد.
صحن
قبه الصخره، قدیمیترین بنای اسلامی موجود، در اورشـلیم بر فراز صخره مقدس واقع شده است، جایی که اعتقاد بر این است که پیامبر اسـلام حضرت محمد به آسمان صـــعود کرد. خلیفه عبدالــملک این مسجد را در اواخر قرن هــــفتم ساخت. بنیان هشت ضلعی مسجد، فضایی مرکزی را در بر میگیرد که گنبدی بر بالای آن قرار دارد. تزیینات موزاییکی غنیای دیوارهای بیرونی را پوشانده است.
قبة الصخره در اورشلیم یکی از قدیمیترین کارهای معماری اسلامی برجای مانده است. این مسجد توسط عبدالملک، خلیفه اموی ساخته و بین سالهای 691و 692 تکــمیل شد. این بنا به شکل هشتضلعی است و گنبدی طلایی بر فـراز آن قرار گرفته است. سطح درونی و بیرونی آن با مرمر و کاشیهای سرامیک لعابدار با الگوهای معرقکاری تزیین شده است. قبة الصخره که در وســـط صحنی بزرگ، بر فراز صـتخره مــعبد قـرار گرفته است یکی از مقدسترین اماکن در اورشلیم به شمار میآید.
هنگامی که کلیسای باسیلیک با تعدیلاتی که در آن صـــورت پذیرفته بود با صــحنی که در اضلاع خود دالانهای طاقدار دارد ضــمیمه شود، تمام ویژگیهای اساسی خانه پیامــبر در مدینه را دارا است. مسجد الاقصی – اولین مسجد در اورشلیم- (قبل از 670 م) به هــمین صورت از ایوان سلطنتی هرود که یک کلیسای باسیلیک ویران بود، اقتباس شد. در نمونههای بعدی راهروهای طولانیتری به انتهای صـحن قرطبه، قرنهای هشتم تا دهم در اسپانیا – و هر گونه هـــمانندی به کلیساها با تاکـــیدی که بر انتهاهای نوکتیز دارند از بین رفت. این توسعهها پاسخی به رشــد جمــعیت بود، اما از جــهتی روند توسعه متناظر است با ویژگی اساسی تمام هنرهای اسلامی و آن تکرار پایانناپذیر الگو و نقشهاست.
فهرست مطالب مقاله معماری اسلامی مسجد جامع الکبیر صنعا, یمن, در ادامه قابل مشاهده می باشد.
- هنر و معماری اسلامی
- _ خواستگاه ها و ویژگی ها
- _ سیر تاریخی
- _ معماری
- _مساجد
- _ محراب / صحن
- _ مناره
- _ گنبد
- _ ایوان / طاق محرابی / منبر و مقصوره
- _ مدرسه
- _ معماری غیر مذهبی
- _ حرم ها و آرامگاه ها
- _ تزیینات معماری
- صنعا، شهر و پایتخت یمن
- مسجد جامع الکبیر
- طرح ترمیم و بازسازی مسجد بزرگ صنعا
- بررسی ویژگی های معماری مسجد جامع صنعا
در صورت تمایل شما می توانید مقاله معماری اسلامی مسجد جامع الکبیر صنعا, یمن را به قیمت 14900 تومان از سایت فراپروژه دانلود نمایید. اگر در هر کدام از مراحل خرید یا دانلود با سوال یا ابهامی مواجه شدید می توانید از طریق آدرس contact-us@faraproje.ir و یا ارسال پیامک به شماره: 09382333070 با ما در تماس باشید. با اطمینان از وب سایت فراپروژه خرید کنید، زیرا پشتیبانی سایت همیشه همراه شماست.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.