دانلود مقاله معماری مصلی

مصلی: جای نماز – جایی که در عید فطر و قربان در آن نماز برپا می شود. مصلی مکانی است که در مواقع خاص در آن نماز برگزار می شود. مثلا جهت برگزاری نماز باران از مکان مصلی بهره می گرفتند، علاوه بر این گفته شده که مراسم تدفین در این مکان برگزار می شده و … پیشنهاد می کنیم ادامه این مطلب مفید و ارزشمند را در مقاله معماری مصلی دنبال نمایید. این فایل شامل 32 صفحه و در قالب word ارائه شده است.

مشخصات فایل معماری مصلی

عنوان: معماری مصلی
فرمت فایل : word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 32
حجم فایل : 24 کیلوبایت

بخشی از  مقاله معماری مصلی را در ادامه مشاهده خواهید نمود.

مصلی: جای نماز – جایی که در عید فطر و قربان در آن نماز برپا می شود. مصلی مکانی است که در مواقع خاص در آن نماز برگزار می شود.

مثلا جهت برگزاری نماز باران از مکان مصلی بهره می گرفتند، علاوه بر این گفته شده که مراسم تدفین در این مکان برگزار می شده و در پاره ای اوقات از مصلی جهت مراسم اعدام نیز استفاده می شده است. قداست این مکان تا حدی بوده که از ورود زنان حائضه جلوگیری می شده و ممنوعیت داشته است.

اولین مصلی در شهر مدینه بدستور حضرت محمد (ص) دور از دیوارهای شهر ساخته شد، بعد از آن در بیشتر کشورهای مسلمان مکانی دور از حریم شهر و دور از هیاهوی شهر مکانی جهت برگزاری مراسم نماز عیدین (فطر و قربان) و دیگر مراسم مخصوص در نظر گرفته می شد که مصلی نام داشت.

مصلی در واقع زمینی وسیع، شبیه زمین خرمن کوبی است، با دیواری که جایگاه محراب در قسمتی از آن ساخته شده است، و جایگاهی سکویی و بلندتر جهت خطبه امام جمعه در نظر گرفته می شده.

گروهی معتقدند حتی پیش از اسلام جایگاهی شبیه مصلی بوده جهت برگزاری مراسم های مخصوص.

مساجد جمعه که برای شهرهای بزرگ ساخته می شد، بدلیل اینکه گنجایش تمام مومنین آن شهر را نداشت، به این دلیل جهت ادای فرائض دینی و برگزاری نمازهای عید فطر و قربان یا به هنگام دعاهای دستجمعی در موقع شیوع بیماریهایی مثل وبا، طاعون و خشکسالیهای بسیار طولانی، محل لازم بود تا تقریبا تمامی مسلمان بالغ آن شهر بتوانند در آن محل جمع شوند و به نماز و مراسم خاص آن روز بپردازند، که این محل را مصلی نام گذاری کرده اند که این جایگاه عموما در کنار یا اطراف شهرها بود. بنابراین مصلی، یعنی محل اجتماع خاص و عام، و قطعه زمینی وسیع بوده که محصور یا غیر محصور که بر حسب گنجایش مردم شهر در نظر گرفته می شده و مورد استفاده قرار می گرفته و گاهی بدلیل بی توجهی و عدم استفاده بصورت متروکه در می آمده است. در ایران مصلی بنام عیدگاه ترجمه شده و جای برگزاری جشن ها می باشد که در روز عید انجام می شده، محلی باز و دلگشا که در آن هیچ گونه ساختمان مسکونی به چشم نمی خورد، و فقط یک کوشک جهت ایستادن امام جمعه در آن ساخته می شده، در صبح روز عید مردم شهر بهترین جامه های خود را برتن کرده و با استفاده از عطر خود را خوشبو کرده، ا… اکبر کنان به سوی مقصد مذکور یعنی مصلی راهی می شدند تا مراسم روز عیدین و نماز عید را در این مکان باصفا و بی ریا برگزار کنند، خالی از هر گونه دلبستگی به دنیا، این مراسم دست کمی از مراسم احرام حجاج ندارد. با توجه توضیحت داده، می خواهیم چند مصلی را در چند شهر نقد و بررسی کنیم، که ابتدا به شهر بادگیرها، شهر دارالعباده یعنی شهر کویری یزد می رویم، شهری که در دل کویر همچون نگینی می درخشد.

در شهرستان یزد دو مصلای معروف وجود دارد که یکی از آن دو بنام مصلای عتیق می باشد که این محل در سال 860 هـ. ق بر اثر سیل به ویرانه ای تبدیل شد و مسجدی که در این مصلی ساخته شده بود نیز به خرابه ای تبدیل شده و بازار و محله مصلی را همین سیل ویران گر به تلی از خاک تبدیل کرد، بنیانگذار این مصلی و مسجد، امیر رکن الدین قاضی بود، بنای مسجد این مصلی بسیار وسیع بوده و در کنار آن مناره ای جهت راهنمایی مسافران ساخته شده بود، در این محل شبستاتی دراز توسط امیرمعین الدین اشرف ساخته شد، و آب نرسوباد توسط او به این محل آورده شد، بعد از آن مرحوم شرف الدین علاءالدوله دستور داد تا زیلوهایی برای آن ببافند، اما همانطور که ذکر شد در سال 860 مسجد و محله مصلی طعمه سیل شده و بصورت ویرانه ای تبدیل شده، اما به این حال هنوز بیشتر مردم یزد، آن ناحیه را به علت دروازه ای که از حصار شهر به سوی مصلی باز می شده، به دروازه مصلی می شناسند و گودال آن منطقه را گودال مصلی و حوضی که در آن جا بوده را به نام حوض مصلی عتیق می شناسند.

یکی دیگر از مصلی های یزد، نزدیک میدان میرچخماق می باشد که محدوده آن 75×70 ذراع می باشد که در حال حاضر قسمتی از آن بصورت مدرسه درآمده، که معروف به مدرسه مصلی می باشد. حجره های مدرسه در دو طبقه واقع شده، که طبقه پائین آن بعلت دسترسی به قنات خاکبرداری شده و در آن باغچه ای ساخته شده، که این باغچه در گودی وسط حیاط ساخته شده است و حجره های مدرسه دورادور باغچه ساخته شده است.

نائین

نائین یکی از شهرهای استان اصفهان می باشد که در غرب شهرستان اصفهان واقع شده، در دل کویر، در این شهر تاریخی دو مصلا وجود دارد، یکی مصلای قدیمی بنام مصلی عتیق و دیگری بنام مصلای جدید می باشد.

در جنوب غربی نائین این دو مصلی با فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند. مصلای عتیق (قدیمی) به دلیل مرور زمان بصورت مخروبه درآمده و فقط یکی، دو صفه و گنبد آجری از آن باقی مانده است.

مصلای جدید (بزرگ): این مصلی در غرب مصلای عتیق با فاصله کمی ساخته شده که حدودا 200 سال قبل این محوطه بنا گردیده است. این مصلی که یک سمت آن مقبره شیخ الاسلام است، توسط دیواری دور تا دور آن در زمینی وسیع احاطه شده، در طرف مقبره فضایی سبز با درختان سر به فلک کشیده احاطه شده که آرامش روحانی به نمازگزاران می دهد. در سوی دیگر مصلی، آب انباری بزرگ ساخته شده جهت استفاده آب و حتی جهت وضو ساختن نمازگزاران. این مصلی بصورت یک قلعه مستحکم می باشد که دیوارهای آن تماما از آجر می باشد و در چهار طرف آن چهار برج ساخته شده، در وسط باغ بقعه ای هشت ضلعی ساخته شده، این مصلی سالهاست که محل نمازگزاری و عبادت گروهی از عرفا بوده. در این بقعه افرادی با اصالت پرآوازه مدفون شده اند از جمله مرحوم حاجی عبدالوهاب نائینی و مرحوم حاجی محمد حسن یزدی. این بقعه در زمان محمد شاه قاجار ساخته شده است.

مساحت این مصلی در حدود هیجده جریب می باشد که دور تا دور آن دیوار آجری به ارتفاع 6 متر به همراه چهار برج زیبا ساخته شده است، داخل محوطه مصلی، باغچه ای از درختان کاج و پسته و انار می باشد. آب مصرفی این باغ توسط چاهی که در مصلی حفر کرده اند تامین می شود.

نمای دیوار از سمت داخل توسط آجر بصورت خفته آراسته تزئین شده است.

ورودی مصلی در جهت شرق جغرافیایی واقع شده، ورودی این بنا را ساختمانی دو طبقه تشکیل داده که سر در آن بسیار تزئین شده است. در طبقه دوم این سردر، سه اتاق ساخته شده که از این اتاقها می توان تقریبا فضای بیشتر شهر و اطراف را نظاره کرد.

در قسمت غرب مصلی آب انبار بزرگی ساخته شده، این آب انبار شامل سه بادگیر به سبک بادگیرهای یزد می باشد، این بادگیرها جهت خنک نگه داشتن آب مخزن آب انبار ساخته شده است. این نوع معماری از معماری اقلیم کویر سرچشمه می گیرد، گرمای کویر با وجود این بادگیرهاست که قابل تحمل می شود.

این آب ابنار دارای دو قسمت پله می باشد که یکی از داخل و جهت مصرف و استفاده افراد خاص می باشد، و پله دوم در خارج بنای آب انبار می باشد که جهت استفاده عموم از آب انبار توسط پاشیرهای تعبیه شده در آب انبار می باشد.

در قسمتی از باغچه مصلی بقعه ای بصورت هشت ضلعی روی سکویی به ارتفاع یک متر از سطح زمین ساخته شده، این بقعه حدودا 30 متر از درب اصلی مصلی ساخته شده است، گنبد این بقعه دو پوسته می باشد، پوسته خارجی و نمای خارجی گنبد توسط آجرهای آبی رنگ ساده ای پوشیده شده، رنگ آبی این کاشی ها واقعا چشم نواز و دل انگیز و آرام بخش می باشد. پوشش زیر گنبد بصورت کاربندی از آج ساخته شده است. ورود به این بنا از هشت ضلع امکان پذیر می باشد. ساخت این بقعه کاملا برونگر است، مثل تمامی مرقدهای ساخته شده بعد از اسلام که حالتی برونگرا دارند. در داخل بقعه قبر دو تن از شاخص ترین افراد زمان خودش بنام های مرحوم حاج عبدالوهاب نائینی و مرحوم حاجی محمد حسن یزدی می باشد. در اطراف بقعه کتیبه های وجود دارد که با خط بسیار زیبا نوشته شده اند. این مصلی در دل کویر یک محل آرام بخش برای دلهای خسته می باشد، روحانی بودن این مکان با ورود به آن حس می شود و انسان با ورود به این مکان احساس پاکی و صفا می کند و با ورود به این محل دیگر احساسی از خشکی کویر در ذهنش نمی ماند، این محل مثل آغوش گرم و لطیف است در دل کویر.

مشهد:

این شهر مقدس دو مصلی معروف دارد که یکی بنام مصلای طرق و دیگری بنام مصلای مشهد است، ابتدا چند نکته ای درباره موقعیت تقریبی چند مصلی در چند شهر یادآور می شوم، در این خصوص باید بگویم که مصلای مشهد، زمین محصور شده ای است که تقریبا در یک کیلومتری دروازه پائین خیابان واقع شده، اما مصلای طرق جزیی از یک دشت است که در چند کیلومتری جنوب غربی مشهد می باشد، مصلای یزد هم در ابتدای دروازه شهر می باشد که مخروب شده و دیگری درست در مرکز شهر یعنی میدان میر چخماق می باشد که امروز معروف به مدرسه مصلی یزد می باشد.

مصلای همدان واقع در تپه ای عریان در جنوب شهرستان همدان می باشد. مصلای اصفهان در خارج از شهر و در نزدیکی دروازه طوقچی می باشد. و مصلای تهران هم در بهترین مرکز تهران یعنی نزدیکی میدان آرژانتین واقع شده است. با این تفاصیل این قبیل مکانها که به ندرت مورد استفاده واقع می شده، پس از مدتی متروک شده، و هرگز در ردیف بناهای مهم تاریخی قرار نگرفته اند.

مصلای طرق: این مصلی مرکب است از یک تالار چهار گوشه که بر بالای آن گنبدی ساخته شده است و جلوی آن ایوانی مرتفع به سبک ایوانهای شرق ایران ساخته شده که در انتهای ایوان محرابی تعبیه شده. این بنا در سال 837 هجری قمری بنا شده است.

مصلای طرق بنای عظیم و زیبایی است که در کمال دقت ساخته شده است، این بنا بدلیل مرور زمان و عوامل جوی و توجه نشدن و رسیدگی نادرست، قسمتی از آجرچینی قسمت بالای آن مجاور با لبه ایران و نیز دیوارهای پشت بنا فرو ریخته و همانطور که در عکسهای صفحه بعدی مشاهده می شود، این بنای زیبا، قسمتی از طاق ایوان و چند قسمت از بدنه اصلی این بنا در جلو و عقب بنا بر اثر فرسایش فرو ریخته و تخریب شده و این مصلی بصورت متروکه و بلا استفاده واقع شده، مثل بعضی از مصلاهای متروک دیگر در دیگر شهرهای ایران.

مصلای مشهد: این مصلی در یک کیلومتری پائین خیابان دروازه، در زمان شاه سلیمان صفوی در سال 1078 هـ. ق ساخته شده، که گرداگرد این بنا توسط دیواری محصور شده، و در قسمت قبله، ایوان بلندی ساخته شده که جایگاه قبله را نشان می دهد.

در دو طرف ایوان این مصلی، دو رواق وجود دارد که هر دو دارای گنبد هستند، این رواقها جهت تقویت و استحکام بنای اصلی و تکیه گاه بنا محسوب می شوند. طاق این مصلا (طاق ایوان مصلی) همانطور که در تصویر صفحه بعد مشخص است، چون بیشتر از طاق مصلای طرق در مقابل فشارهای ناشی از سنگینی خود، مقاومت کرده و به وضع بسیار خوبی باقی مانده است و تخریب آن نسبت به طاق ایوان مصلای طرق بسیار ناچیز است، نمای این بنا توسط کاشی های معرق تزئین شده که زیبایی خاصی به مصلی داده، در خراسان تا عصر تیموریان دوگونه مسجد وجود داشته، یکی مسجد – ایوان است که در ترکیب دو ایوانه خود مسجد بزرگ جامع سبک خراسانی را بوجود آورده و دیگری که اساسا مرکب از شبستانی گنبددار و دارای ایوانی رفیع است، که در مساجد با اهمیت کمتر و شبستان مصلاها و مراقد پدیدار می شود.

در داخل این بنا در بعضی از قسمتها بوسیله گچ پوشانده شده و در قسمتی از آن مقرنس کاری و گچ بری شده است. رنگ آمیزی فقط بر روی محراب و کتیبه بزرگی که دورتادور لبه ایوان است، انجام شده. این کتیبه علاوه بر رنگ آمیزی با کاشیهای معرق تزئین شده است. این کتیبه ها توسط معمار زمان خودش محمد رضا الامامی الاصفهانی نوشته شده است. این بنا توسط حاج شجاع بنای اصفهانی ساخته شده، همانطور که در تصویر محراب مشاهده می شود، اسم این استاد در قسمتی از محراب حک شده است.

در قسمت تحتانی، تزئینات لبه طاق ایوان در هر طرف نه بیت شعر فارسی به خط نستعلیق به رنگ زرد بر زمینه آبی نوشته شده ست، عبارات اشعار به متن زیر می باشد:

فهرست مطالب مقاله معماری مصلی, در ادامه قابل مشاهده می باشد.

• مصلی
• مصلای یزد
• مصلای نائین
• مصلای طرق
• مصلای مشهد
• مصلای تهران

در صورت تمایل شما می توانید مقاله معماری مصلی را به قیمت 14900 تومان از سایت فراپروژه دانلود نمایید. اگر در هر کدام از مراحل خرید یا دانلود با سوال یا ابهامی مواجه شدید می توانید از طریق آدرس contact-us@faraproje.ir و یا ارسال پیامک به شماره: 09382333070 با ما در تماس باشید. با اطمینان از وب سایت فراپروژه خرید کنید، زیرا پشتیبانی سایت همیشه همراه شماست.