دانلود مقاله بررسی اثرات تنش خشكی در مراحل انتهايی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌ های رشد ارقام بهاره كلزا

اين روزها جمله «وابستگي 90 درصدي روغن، سرشكستگي ملي» به واژه اي تكراري تبديل شده و در هر محفل و نشريه اي اين كلمات به كرات بيان مي‎شود. اين جمله زماني حيرت انگيزتر مي‎شود كه در كنار بحث خودكفائي گندم نيز قرار بگيرد. ايراني كه تا چند سال … پیشنهاد می کنیم ادامه این مطلب مفید و ارزشمند را در مقاله بررسی اثرات تنش خشكی در مراحل انتهايی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌ های رشد ارقام بهاره كلزا دنبال نمایید. این فایل شامل 140 صفحه و در قالب word ارائه شده است.

مشخصات فایل بررسی اثرات تنش خشكی در مراحل انتهايی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌ های رشد ارقام بهاره كلزا

عنوان: بررسی اثرات تنش خشكی در مراحل انتهايی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌ های رشد ارقام بهاره كلزا
فرمت فایل : word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 140
حجم فایل : 484 کیلوبایت

بخشی از  مقاله بررسی اثرات تنش خشكی در مراحل انتهايی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌ های رشد ارقام بهاره كلزا را در ادامه مشاهده خواهید نمود.

تاريخچه:

كلزاي روغني مهم‌ترين گونه زراعي جنس براسيكا مي‎باشد و به احتمال قوي فرم وحشي آن به اروپا و آفريقاي شمالي محدود مي‎شود (شيراني راد و دهشيري، 1381). موردتوجه قرار گرفتن كلزا تنها در سالهاي اخير نبوده بلكه 2000 سال قبل از ميلاد مسيح در نوشته هاي دوران قديم از آن ياد شده است. در نوشته هاي باستاني كه به زبان سانسكريت بوده ، دانه روغني كلزا سارسون[1] ناميده شده است (عاشوري، 1380). در آثار به جا مانده از دوران نوسنگي در مصر، در نوشته هاي هندوها كه از سال‌هاي 1500 تا 2000 قبل از ميلاد به دست آمده و به ويژه در كتيبه هاي يوناني، رومي و چيني باقي مانده از سال‌هاي 200 تا 500 قبل از ميلاد به گياهان روغني جنس براسيكا و ارزش دارويي آنها اشاره شده است. كشت تجاري كلزا از سال 1942 در قسمت شمالي آمريكا يعني كشور كانادا شروع گرديده و امكان استفاده از روغن كلزا براي مصرف خوراكي در سال 1948 مورد توجه قرار گرفت و منجر به استخراج روغن خوراكي از كلزا در سال هاي 1956 تا 1957 گرديد (شيراني راد و دهشيري، 1381). كلزا نخستين بار در كانادا در سال 1943 به منظور روغن كاري ماشين بخار كشت شد (عزيزي و همكاران، 1378). در سال 1957 در كشور كانادا اولين كلزاي روغني با مقدار اندك اسيد اروسيك اصلاح شد. با توليد روزافزون كلزا طي سال 1956 هزاران هكتار از اراضي كانادا به كشت اين گياه اختصاص يافت (رودي و همكاران، 1382). اپليكويست (1972) اظهار داشته است كه B.napus اولين بار در هلند و در قرن 17 به عنوان يك گياه روغني كشف شده است و سپس كشت آن به ساير بخشهاي اروپا گسترده شده است. با كشف ويژگيهاي غذايي مفيد روغن كلزا وضعيت آن در سال‌هاي اخير بهبود يافته است (عزيزي و همكاران، 1378). در سال 1974، رقم تاور[2] به عنوان اولين رقم دو صفر كلزا كه هم ميزان اسيد اروسيك و هم ميزان گلوكوزينولات آن پائين بود، معرفي شد. در سال 1981، توليد رقم هاي كلزا با ميزان گلوكوزينولات بالا تقريباً متوقف گرديد (شيراني راد و دهشيري، 1381). در دو دهه گذشته، آزمايش‌هاي به نژادي و به زراعي متعدد و متنوعي در بخش تحقيقات دانه هاي روغني موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر بر روي گياه كلزا صورت گرفته و منجر به معرفي چهار رقم كلزاي اصلاح شده با نام هاي زرگل، طلايه، استقلال و ساري گل شده است
(شيراني راد و دهشيري، 1381). در حال حاضر به واسطة مشكلاتي كه در روش كشت متوالي گندم وجود دارد، نظر متخصصان محلي بر اين است كه بايد در تناوب گندم از كلزا استفاده گردد (شهيدي و فروزان، 1375).

كلياتي دربارة كلزا:

كلزا با نام علميL. Brassica napus با كمتر از 2% اسيد اروسيك در روغن و كمتر از 30 ميكرومول گلوكوزينولات در هر گرم وزن خشك كنجاله، نوع خاصي از كلزاي روغني مي‎باشد كه به كانولا معروف است. اين دو خصوصيت دانه، روغن كلزا را براي تغذيه انسان و كنجاله را به عنوان منبعي با پروتئين بالا براي تغذيه دام مناسب كرده است (رودي و همكاران، 1382). B.napus كلزاي معمولي است كه عموماً در اروپا و كانادا كشت مي‎شود و در كانادا به كلزاي آرژانتيني معروف است، زيرا براي اولين بار از آنجا به كانادا وارد شده است (عزيزي و همكاران، 1378). كلزا داراي ارقام بهاره و پائيزه با عدد كروموزومي برابر 38 بوده و مهمترين گونه زراعي جنس براسيكا محسوب مي‎شود. ارقام بهاره و زمستانه اين گونه به عنوان منبع روغن گياهي كشت مي گردند، ولي ارقام زمستانه آن در شرايط آب و هوايي معتدل، خنك و رطوبتي حداكثر عملكرد دانه را توليد مي‌كند (شيراني راد و دهشيري، 1381؛ آلياري و همكاران، 1379).

گياهان جنس براسيكا بر حسب ميزان اسيد اروسيك (اسيد چربي كه براي انسان و دام مضر است) به دو گروه عمده تقسيم مي‎شوند. دسته اول كه با علامت اختصاري HEAR[3] مشخص مي گردند، روغن آنها داراي بيش از 5 درصد اسيد اروسيك بوده و در صنعت لاستيك و پلاستيك سازي، صنايع شيميائي، صنايع رنگ ، صابون سازي و همچنين به عنوان روان كننده در دستگاه‌هاي صنعتي و موتور جت ( به دليل تحمل حرارت بالا) كاربرد دارند و مصرف خوراكي ندارند.دسته دوم كه با علامت اختصاري LEAR[4] نام گذاري مي‌شوند، روغن آنها با كمتر از 5 درصد اسيد اروسيك، مصرف خوراكي دارند (شيراني رادو دهشيري، 1381). اصطلاح كانولا به بذر يا فرآورده‌هاي بذري اطلاق مي شود كه حاوي كمتراز 2% اسيد اروسيك در روغن خود و حاوي كمتر از 30 ميكرومول بر گرم گلوكوزينولاتهاي آليفاتيك در كنجاله خود باشند
( عزيزي و همكاران، 1378). روغن كانولا يكي از مناسب‌ ترين روغن‌هاي خوراكي براي تأمين سلامتي انسان مي‌باشد. پائين‌ بودن ميزان كلسترول اين نوع روغن به دليل پائين بودن درصد اسيدهاي چرب اشباع شده درتركيب آن مزيت فوق‌العاده اي براي اين روغن نسبت به ساير روغن‌هاي نباتي محسوب مي‌شود. تحقيقات نشان مي‌دهد روغن كلزا، كلسترول خون را در افراد معمولي و افرادي كه كلسترول خون آنها بالاست، كاهش مي‌دهد. انجمن قلب آمريكا كاهش چربي هاي اشباع را در غذا توصيه نموده است، زيرا يك ارتباط مستقيم ميان چربي‌هاي اشباع و بيماري كرونر قلب وجود دارد. بنابراين توصيه‌ جايگزين نمودن روغن كلزا با چربي‌هاي اشباع شده براي كاهش سطح كلسترول خون و احتمال بيماري كرونر قلب در عموم مردم صرفه جويي قابل توجهي در هزينه حفظ سلامت بهداشت عموم خواهد گذاشت
(عاشوري ،1380). تكامل اصلاح كلزا از كلزاي سنتي تا ارقام اصلاح شده به صورت زير مي‌باشد:

• كلزاهاي سنتي (HEAR) هنوز هم توليد شده و حاوي 22 تا 60 درصد اسيد اروسيك در روغن و 100 تا 205 ميكرومول گلوكوزينولات در هر گرم كنجاله مي‌باشد.
• ارقام يك صفر (LEAR) معمولاً واريته‌هاي كانادايي بوده و حاوي كمتر از 5 درصد اسيد اروسيك در روغن و 100 تا 205 ميكرومول گلوگوزينولات در هر گرم كنجاله مي‌باشد.
• ارقام دو صفر: نوع تكامل يافته ارقام يك صفر بوده و حاوي كمتر از 2 درصد اسيد اروسيك در روغن و 18 تا 30 ميكرومول گلوكوزينولات در هر گرم كنجاله مي‌باشد.
• ارقام سه صفر : نوع اصلاح شده ارقام شلغم روغني بوده و اصطلاحاً به آنها Candle مي گويند كه داراي حداقل ميزان اسيد اروسيك، گلوكوزينولات و فيبر مي‌باشند.

در سال 1979 نام عمومي كانولا(Canola) در كانادا براي كليه رقم هاي دو صفر منظور گرديد. روغن كلزا در مقايسه با روغن هاي حاصل از دانه‌هاي آفتابگردان، ذرت، و سويا به دليل حضور اسيدهاي چرب اشباع نشده وفاقد كلسترول از كيفيت تغذيه‌اي بالايي برخوردار است. كنجاله كلزا با دارا بودن حدود 5/46 درصد پروتئين، 5/3 درصد چربي و 2/1 درصد فسفر قابل جذب نسبت به كنجاله سويا برتري نشان مي‌دهد (شيراني راد و دهشيري،1381). مقايسه اسيدهاي چرب اشباع وغير اشباع در انواع روغن‌هاي خوراكي در جدول (1-2) درج گرديده است (عاشوري، 1380).

اهميت و جايگاه كلزا در ايران

با انجام تحقيقات و بررسي نتايج حاصله، مشخص شده كه توسعه كشت كلزا در كشور امكان پذير است و مي‌تواند به موازات توسعه كشت زيتون در كاهش ميزان وابستگي به خارج در زمينه روغن گياهي موثر باشد. براساس بررسي‌ها و پيش‌بيني‌هاي انجام شده در قالب برنامه پنج ساله سوم توسعه اقتصادي- اجتماعي كشور، در زير بخش كشاورزي تا سال آخر اجراي برنامه، افزايش سطح زير كشت كلزا تا ميزان 360 هزار هكتار به منظور توليد 580 هزار تن دانه با حداقل 38 درصد روغن در دانه و در نتيجه تأمين حدود 222 هزار تن روغن كلزا پيش بيني گرديده است. همچنين 216 هزار تن روغن از طريق كشت ساير گياهان روغني در نظر گرفته شده كه جمعاً با توليد 438 هزار تن روغن، حدود 50 درصد نياز داخلي به روغن گياهي را برطرف مي‌كند(شيراني راد و دهشيري، 1381). ميانگين عملكرد كلزا در هر كشور تا اندازه زيادي به شرايط آب و هوايي، روش‌هاي توليد و ارقام مورد كشت بستگي دارد( احمدي و جاويد فر،1377). كلزا از جمله محصولاتي است كه مي‌تواند به‌دليل سازگاري ويژه با شرايط آب و هوايي مختلف، در مناطق شمالي به‌عنوان كشت دوم بعد از برداشت برنج كشت گردد. استان‌هاي گيلان ، مازندران و گلستان داراي بيش از 460 هزار هكتار شاليزار بوده كه فقط 5 ماه از سال درآن برنج كشت شده و پس از آن زمين در اكثر مناطق بدون استفاده مي‌ماند (عاشوري،1380). ويژگي‌هاي خاص گياه كلزا و سازگاري آن با شرايط آب وهوايي مختلف، اهميت اين محصول را بيشتر نموده و به عنوان نقطه اميدي جهت تأمين روغن خوراكي مورد نياز كشور به شمار آمده است. در اين خصوص مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• كلزا مي‌تواند در تناوب با زراعت گندم و جو قرار گرفته و از تراكم بيماري‌ها، آفات و علف‌هاي هرز بكاهد و باعث افزايش عملكرد دانه اين محصولات شود.
• دارا بودن تيپ‌هاي بهاره، زمستانه و حد واسط، امكان كشت اين گياه را در شرايط متفاوت اقليمي فراهم مي‌سازد.
• در كشت پائيزه نياز به آبياري كمتري بوده و امكان استفاده از نزولات آسماني پائيزه و زمستانه وجود دارد.
• كلزا داراي پتانسيل عملكرد بالا بوده ودر بين دانه‌هاي روغني از درصد روغن دانه بالايي (40 تا 45 درصد ) برخوردار است.
• در اراضي شاليزار بعد از برداشت برنج مي‌توان از ارقام بسيار زودرس كلزا جهت كشت استفاده نمود.
• فصل رشد كلزا با ساير دانه‌هاي روغني متفاوت بوده و از زماني كه ظرفيت واحدهاي روغن‌كشي خالي است اين گياه برداشت مي‌شود.
• كلزا با تقدم برداشت در مقايسه با گندم، زمينه لازم براي كشت دوم محصولات تابستانه را فراهم مي‌سازد.
• با اعمال مديريت صحيح و استفاده از روش‌هاي ساده، امكان كاشت، داشت و برداشت آن در شرايط مختلف و با امكانات محلي وجود دارد.
• به علت پائيزه بودن، برخلاف ساير دانه‌هاي روغني بهاره، در رقابت با محصولات پردرآمد بهاره قرار نمي‌گيرد.
• در مناطقي كه در بهار به علت محدوديت آب و هم زماني آبياري محصولات بهاره با آخرين آب، مشكلاتي در آبياري دارند، مي‌توان با كشت كلزا به ويژه ارقام زودرس، اين مشكل را حل نمود.
• با كشت ارقام زودرس كلزا در مناطق كه بارندگي پائيزه متوسط دارند، ولي دربهار با مشكل آب مواجه مي‌باشند، نتيجه بهتر از غلات عايد مي‌گردد( شيراني رادو دهشيري،1381).

1-4- سطح زير كشت، توليد و عملكرد كلزا در جهان و ايران

در پانزده سال اخير بيشترين افزايش سطح زير كشت مربوط به كشورهاي كانادا، چين و هندوستان
مي باشد.به طوري‌كه در كشور كانادا سطح زير كشت تا حدود 900 درصد افزايش يافته كه بسيار فراتر از افزايش سطح زير كشت در اروپا ( در حدود 200 درصد ) مي‌باشد (احمدي و جاويد فر، 1377).  سطح زير كشت اين محصول در ايران از ميزان 5000 هكتار در سال زراعي 78-1377 به 18200 هكتار در سال زراعي 79-1377، 83000 هكتار در سال زراعي 80-1379 و. 64000 هكتار در سال زراعي 81-1380 رسيده است (‌رودي و همكاران ، 1382). و در سال زراعي 83-1382، 71000 هكتار و در سال 84-1383، 145000 هكتار بوده است( ماهنامه روغن نباتي، 1383 ب).  در ميان دانه‌هاي روغني متداول در جهان، كلزا بيشترين درصد افزايش سطح زير كشت (125 درصد) و بيشترين درصد توليد (230 درصد ) را در طي 20 سال اخير داشته است(Rashid et al,2002). براساس آخرين اطلاعات منتشر شده از سوي سازمان خواربار و كشاورزي جهاني، ميزان توليد كلزاي جهان در سال 2000 برابر 748/518/39 تن بوده است كه نسبت به سال قبل، 9 درصد كاهش و نسبت به سال 1991 (سال پايه) ،6/41 درصد افزايش داشته است. از كل توليد جهاني كلزا در سال 2000، 1/44 درصد در آسيا، 4/30 درصد در اروپا، 2/20 درصد درآمريكاي شمالي و مركزي، 6/4 درصد در اقيانوسيه، 46% درصد در آفريقا و 22% درصد در آمريكاي جنوبي توليد شده است. 10 كشور از بين كشورهاي جهان بيش از 400 هزار تن كلزا در سال 2000 توليد كرده‌اند كه بين آنها چين بيش از 10 ميليون تن ، رتبه اول را دارد و به تنهايي 3/27 درصد كلزاي جهان را توليد مي‌كند. پس از چين، كانادا با توليد 1/7 ميليون تن و هند با توليد حدود 1/6 ميليون تن به ترتيب مقام دوم و سوم جهان را دارند. ايران تا سال  1381 با توليد 17090 تن سهمي برابر 04/0 درصد از توليد كلزاي جهان را به خود اختصاص داده بود ( شيراني راد و دهشيري 1381). طبق آخرين آمار شركت توسعه كشت دانه‌هاي روغني  تا پايان مرداد ماه سال 1384، حدود 000/200 تن كلزا از مزارع ايران برداشت و خريداري شده است
(بي‌نام 1384).

فهرست مطالب مقاله بررسی اثرات تنش خشكی در مراحل انتهايی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌ های رشد ارقام بهاره كلزا, در ادامه قابل مشاهده می باشد.

• چکیده      1
• مقدمه       3
• فصل اول: كليات     6
• 1-1- تاريخچه          7
• 1-2- كلياتي دربارة كلزا          8
• 1-3- اهميت وجايگاه كلزا در ايران        10
• 1-4- سطح زيركشت، توليد وعملكرد كلزا در جهان و ايران 12
• 1-5- تركيب شيميايي دانه كلزا               14
• 1-6- خصوصيات گياه شناسي                16
• 1-6-1- ريشه           16
• 1-6-2- ساقه            17
• 1-6-3- برگ           18
• 1-6-4- گل              18
• 1-6-5- ميوه            18
• 1-6-6- دانه كلزا     19
• 1-7- مراحل فنولوژي             19
• 1-8- اكولوژي كلزا 19
• 1-9- كاشت             22
• 1-9-1- آماده سازي زمين        22
• 1-9-2- تاريخ كاشت                22
• 1-9-3- ميزان بذر وتراكم بوته               23
• 1-9-4- عمق و ابعاد كاشت     23
• 1-9-5- روش كاشت                23
• 1-10- داشت            24
• 1-10-1- نيازهاي غذايي         24
• 1-10-2- علف‌هاي هرز          24
• 1-10-3- آفات و بيماري‌ها      25
• 1-11- برداشت        26
• 1-11-1- خرمن كوبي             26
• 1-12- انبار كردن    27
• فصل دوم : بررسي منابع        28
• 2-1- تنش                29
• 2-2- تنش خشكي يا تنش آبي  29
• 2-3- مكانيزم‌هاي مقاومت به خشكي       30
• 2-4- تنظيم اسمزي  33
• 2-5- تأثير تنش خشكي بر رشد برگ      34
• 2-6- تأثير تنش خشكي بر رشد ساقه و برگ          35
• 2-7- عكس العمل كلزا در برابر تنش خشكي ورژيمهاي رطوبتي         36
• 2-8- تأثير تنش خشكي بر عملكرد دانه   39
• 2-9- تأثير تنش خشكي بر اجزاي عملكرد              41
• 2-9-1- تعداد خورجين در گياه بوته       41
• 2-9-2- تعداد دانه در خورجين               42
• 2-9-3- وزن هزار دانه           43
• 2-9-4- شاخص برداشت         44
• 2-10- تأثير تنش خشكي بر صفات كيفي                45
• 2-10-1- درصد روغن دانه    45
• 2-11- تجزيه و تحليل رشد     46
• 2-11-1- تجمع ماده خشك       48
• 2-11-2- شاخص سطح برگ  49
• فصل سوم : مواد و روش ها  51
• 3-1- مشخصات محل اجراي آزمايش     52
• 3-2- مشخصات آزمايش          52
• 3-2-1- معرفي تيمارها            52
• 3-2-2- طرح آزمايشي            53
• 3-2-3- تجزيه آماري              54
• 3-3- عمليات زراعي               54
• 3-3-1- آماده سازي زمين        54
• 3-3-2- کاشت          54
• 3-3-3- داشت          55
• 3-3-4- برداشت      55
• 3-4- برآورد شاخص هاي رشد               55
• 3-4-1- نمونه برداري             56
• 3-4-2- تعيين سطح برگ        56
• 3-4-3- تعيين وزن خشك برگ و وزن خشك كل   56
• 3-5- اندازه گيري صفات كمي                56
• 3-6- اندازه گيري صفات كيفي مورد مطالعه         58
• 3-6-1- تعيين درصد روغن دانه            58
• 3-7- تعیین مراحل فنولوژیکی               59
• فصل چهارم : نتايج و بحث    60
• 4-1- تأثير تنش خشكي بر ويژگيهاي مورفولوژيكي، ساختاري و زراعي             61
• 4-1-1- ارتفاع بوته 61
• 4-1-2- تعداد شاخه فرعي در بوته         64
• 4-1-3- قطر ساقه    67
• 4-1-4- طول خورجين ساقه اصلي         70
• 4-1-5- طول خورجين شاخه فرعي       73
• 4-1-6- طول خورجين بوته   76
• 4-1-7- تعداد خورجين در ساقه اصلي    79
• 4-1-8- تعداد خورجين در شاخه فرعي  83
• 4-1-9- تعداد خورجين در بوته              87
• 4-1-10- تعداد دانه در خورجين ساقه فرعي          91
• 4-1-11- تعداد دانه در خورجين شاخه فرعي         94
• 4-1-12- تعداد دانه در خورجين             98
• 4-1-13- وزن هزار دانه         102
• 4-1-14- عملكرد دانه              105
• 4-1-15- عملكرد بيولوژيك     109
• 4-1-16- شاخص برداشت       113
• 4-2- تأثير تنش خشكي بر روي صفات كيفي         116
• 4-2-1- درصد روغن دانه      116
• 4-2-2- عملكرد روغن دانه     120
• 4-3- تأثير تنش خشكي بر روي شاخص‌هاي رشد  124
• 4-3-1- وزن خشك كل گياه     124
• 4-3-1-1- روندتغییرات وزن خشک کل گیاه درشرایط آبیاری معمول وتنش کم آبی     124
• 4-3-1-2- روند تغییرات وزن خشک کل ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول              125
• 4-3-1-3- روند تغییرات وزن خشک کل ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی  126
• 4-3-2- وزن خشك برگ         128
• 4-3-2-1- روند تغییرات وزن خشک برگ در شرایط آبیاری معمول و تنش کم آبی..     128
• 4-3-2-2- روند تغییرات وزن خشک برگ ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول              129
• 4-3-2-3- روند تغییرات وزن خشک برگ ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی  130
• 4-3-3- شاخص سطح برگ    131
• 4-3-3-1-روندتغییرات شاخص سطح برگ ارقام کلزادرشرایط آبیاری معمول وتنش کم آبی        131
• 4-3-3-2-روندتغییرات شاخص سطح برگ ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول           132
• 4-3-3-3- روند تغییرات شاخص سطح برگ ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی            133
• 4-4- همبستگي ساده صفات مورد مطالعه              134
• 4-5- نتيجه گيري كلي             138
• 4-6- پيشنهادات       139
• فهرست منابع

در صورت تمایل شما می توانید مقاله بررسی اثرات تنش خشكی در مراحل انتهايی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌ های رشد ارقام بهاره كلزا را به قیمت 15900 تومان از سایت فراپروژه دانلود نمایید. اگر در هر کدام از مراحل خرید یا دانلود با سوال یا ابهامی مواجه شدید می توانید از طریق آدرس contact-us@faraproje.ir و یا ارسال پیامک به شماره: 09382333070 با ما در تماس باشید. با اطمینان از وب سایت فراپروژه خرید کنید، زیرا پشتیبانی سایت همیشه همراه شماست.