دانلود مقاله مطالعه و بررسی هنر ديرين استان فارس

فارس نگيني درخشان در فرهنگ و تمدن ايران زمين يكي از زيباترين و نامدارترين شهرهاي كشور ما با آن سابقه تاريخي مجموعه اي است از تمدن باستاني جهان.شيراز وارث تمدن اقليم پارس و مركز آن تخت جمشيد نشانه اي است از هويت باستاني و سهم بسيار ارزشمند ايراني… پیشنهاد می کنیم ادامه این مطلب مفید و ارزشمند را در مقاله مطالعه و بررسی هنر ديرين استان فارس دنبال نمایید. این فایل شامل 63 صفحه و در قالب word ارائه شده است.

مشخصات فایل مطالعه و بررسی هنر ديرين استان فارس

عنوان: مطالعه و بررسی هنر ديرين استان فارس
فرمت فایل : word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 63
حجم فایل : 797 کیلوبایت

بخشی از  مقاله مطالعه و بررسی هنر ديرين استان فارس را در ادامه مشاهده خواهید نمود.

مقدمه

بحث در مورد هنرمندان شيراز در اين مبحث مختصر نمي گنجد و تأثير غير قابل انكار مردم اين ديار و بويژه هنرمندان و نگارگرانش از آغاز تا كنون بر هنر اين سرزمين جريان داشته است و بسيار بيش از اين جاي كنكاش تحقيق و تأمل دارد. در قرن 7 مصون ماندن شيراز از هجوم مغولها سبب گرديد كه اين خطه به عنوان محلي امن مورد توجه بسياري از هنرمندان و دانشمندان قرار گيرد از آنرو كه بسياري از هنرمندان و نگارگران ديگر مكاتب از شاگردان اساتيد شيراز بوده اند. و اگر به گذشته دورتر و زماني كه پارس پايتخت ايران بود بيندازيم متوجه مي شويم كه نقاشي ورنگ آميزي اشيا در اين زمان رايج بوده و براي شناختن نقاشي ايراني بايد به نمونه هاي اين دوره دقت كنيم نقش ها با قرينه و نظمي بسيار دقيق تركيب يافته اند، هر چهره با يك خط ظريف كه نيروي نهايي قيافه را با صراحت و نصوح نشان مي دهد رسم شده است. خصوصيات بنيادين نقاشي ايراني پايه گذاري شده است.

خصوصيات هنر اين دوره كه نشانگر ايراني بودن است هنري دور از خشونت، همراه با ظرافت است كه علاقه  به ترسيم  درختها و مرغهاي خيالي و اشكال ذهني و زيبا هستند و هنرمند ايراني به كمك انديشه هاي ذهني خود كاري كرده و به جوهر واقعي اشيا اهميت بسياري داده و كارش هرگز تقليدي از طبيعت نبوده است و اشكال و طبيعت به آن شكل حقيقي موجود در طبيعت برايشان مطرح نبوده است و اين خصوصيات ادامه يافته تا قرنهاي متمادي و در مكاتب مختلف نقاشي ايراني كه مكتب شيراز و هنرمندان شيراز بيش از ديگران با روح ايراني آن ارتباط برقرار كرده اند و اين را كاملاً در بررسي نقاشي اين خطه مي توان ديد.

گر چه اكنون مانند بسياري از عرصه هاي ديگر، نقاشي از امروز ما هم گذشته خود تا حد زيادي جدا شده است و دچار سردرگمي است ولي با پشتوانه غني فرهنگي و هنر كشور ما بعيد بنظر مي آيد كه اين سرگشتگي مدتي طولاني ادامه يابد.

راهبران و رهروان مكتب گل

از پس يك دوران نسبتاطولاني آشوب و ناآرامي و عدم امنيت اجتماعي در ايران ،‌به دليل حمله افغان ها و سقوط خاندان صفوي ، سواي فروپاشي بسياري ازمباني اجتماعي ، هنر و فرهنگ نيز كه نمي بايست و نمي تواند ، جدا از اين جريانات به استمرار و رشد و تعالي خود ادامه دهد ، دچار نوعي وقفه و سكون و عقب افتادگي گرديد.

چه دراين دوران ، هنرمندان و دانشوران ، اغلب يا تن به مهاجرت سپردند و يا گوشه انزوا گرفته و دست از خلاقيت و انديشيدن كشيدند .

ازآن همه رونق و درخشش وپويايي هنر صفوي ، جز يادگارهائي پراكنده در كتب و يا آثاري رو به ويراني و تخريب در بناهاي مذهبي و دولتي بجاي نماند . بيم آن مي رفت كه به يكباره حلقه هاي زنجير دوام و بقاي فرهنگ و هنر پوياي ايراني گسيخته گردد و چه بسيار ارزش ها كه به دست فراموشي سپرده نگردد و غبار بي مهري و بي اعتنايي بر آن ننشيند.

با اين همه در اواخر حكومت افشاريه و به ويژه با شروع حكومت زنديه در ايران و برقراري سكون و آرامش دگر بار در خطه ايران زمين ، نويد حركت نوين و اميدبخشي را در تولد و تعالي هنر ايران ، و مهم تر نگارگري ايران را در دل و جان دوستداران هنر ايراني طنين انداز مي كند .

كريم خان زند ( وكيل الرعايا ) در طي سالهاي حكومتش ( 1164 ـ 1189 ) زمينه هاي مناسب و پرثمر اين تحول را مهيا مي سازد . او سلطاني دوستدار عدالت و خواستار آباداني است . هم بدين دليل بعد از آنكه شيراز را به عنوان تختگاه حكومت خود برمي گزيند ، نخستين و شايد مهم ترين گام را در برپائي بناهاي دولتي در اين شهر برمي دارد .

شهر شيراز ،با پشتوانه غني و پرباري كه در پرورش ذوق ها و استعدادها داراست

عامل بسيار سرنوشت ساز و عمده اي در پيشبرد اهداف خيرخواهانه وكيل الرعايا به حساب مي آيد .

شيراز ازيك سوي شهر و مركز و خاستگاه شعر است و از دگر سوي وارث ارزشهاي پردوام و قدمت هنرهاي سنتي و به ويژه نگارگري است ، هنوز شهرت و آوازه هنرمندان « مكتب شيراز » و آثار و يادگارهاشان ازخاطره ها نرفته است . همان مكتب اصيل و ارزشمندي كه در قرن دهم هجري ، با ظهور و تولد نام آوران نگارگر شهر شيراز ، چشم انداز نويني را به جهان نگارگري گشود .

ترديدي نيست كه زبان هنر در اين روزگار قرار و سكون ، بعد از آن همه غارت و آشوب ، مي بايست جوابگوي دلهاي آزمند و به ديگر كلام ، چونان مرهمي التيام بخش زخم هاي كهنه و انديشه هاي طالب لطافت و ظرافت و سكون باشد .

با چنين نياز و ضرورتي است كه شيراز شهر گل ، شهر شعر ، شهر سروهاي سر به فلك كشيده و شهر باغ و بستان ، انگيزه هاي دل بستن به گل و گياه و پرنده را در روح و انديشه هنرمندان اين دوران ايجاد مي كند ، همان به ظاهر تفنن و رغبتي به جاودانگي گل و گياه و پرنده در نگارگري ايران ،كه بعدها با همت نگارگران نام آشناي هنر ايران ، مقدمات ثبت مكتب نوين گل را براي هميشه در تاريخ هنر ايران و جهان آماده مي سازد .

شكي نيست كه سواي تجربه هاي پر سود و ثمر ، نگارگران دوران صفوي و شايد هم به زماني كهن تر از آنان ، در تجليل از زيبائي گل و گياه و پرنده و ستايش اين خلقت بي همتا در نگارگري ايران ، حركت تازه نگارگران ايراني ، حكايت ديگري از اين ستايش و نگاه را سبب مي شود . چه دراين دوران خلاف گذشته كه گل و گياه و پرنده آذين نقش هاي مينياتورهاي ايراني و يا خوشنويسي اين ديار مي بوده است ، گل و گياه و پرنده ، با نقش و حضوري مستقل ، ذهن و انديشه نگارگران را به خود مشغول مي دارد.

دراين راه شايد به حق و شايسته ، بايد بدعت تازه را مديون تفكر و خلاقيت و ابتكار هنرمندي دانست كه در اواخر عصر افشاريه نهضت مكتب گل را آغازگر بود و راهبر .

و اين هنرمند خلاق كسي نيست جز « علي اشرف » ازايل معروف افشار ارومي كه چونان ستاره اي تابناك در آسمان هنر نگارگري قرن 12 هجري قمري درخشيد . از احوال و چگونگي زندگي اين هنرمند ، با تأسف اطلاعات چندان مفيد و پرمايه اي در دست نيست ، چه او نيز همانند ساير نگارگران مستعد و باهنر ، شرح زندگيش در

هاله اي از ابهام مانده است . هم بدين سبب ، تنها مدارك موجود در ارزيابي حضور پربارش در هنر نگارگري قرن 12 هجري آثار ممتازي است كه اغلب با رقم « زبعد محمد علي اشرف » گرديده است .

با اين همه در نقد و نگرش به آثار ارزنده هنرمند ، مي توان دريافت كه با توجه به نشانه هاي همگوني و تشابه هنر و ذوق او با قلم محمد زمان اول ، به ويژه در زمينه گل و بوته ، اومي بايست مدت زماني را در خدمت و محضر محمد زمان اول ، نقاش چيره دست عصر صفوي گذرانده باشد .

علي اشرف را بايد نخستين هنرمند عاشق و شيفته گل و مرغ شناخت ، او گوئي باغباني گلستان هنر ايران را پيشه كرده است و به تمامي عمر و زندگيش ، در اين را ه با تمام ذوق و خلاقيت و هنر مايه گذاشته است .

علي اشرف با چنين مايه شور و شوقي است كه چه بسا براي نخستين بار با مدد رنگهاي جانانه و شاد و سايه پردازي هاي ماهرانه ، هنر ايران را گل گونه و چه به حق تر هميشه بهار و سرسبز و پرگل مي سازد ، با چنان مرغان و پرندگاني كه تنها

مي شود گفت حاصل خيال و ذوق نقاش هستند و در مقام مقايسه با ساير مرغان و پرندگان هنر ايران ، بي همتايند و نمونه .

 او ، سواي ذوق و درايت و هنر در اين شيوه نوين نقش و نگاه ، هنرمندي پراستعداد در ساير زمينه هاي هنرهاي تجسمي كهن ايران نيز به شمار مي رود ، و

شگفت آنكه به گاه خط نويسي ،‌ آنچنان نسخ را روان و شيرين نوشته است و در كار خط نستعليق استادي نشان داده است ، كه بي مبالغه مي توان گفت علي اشرف ، اگر نقاشي تنها دلبستگي اش نمي بود ، چه بسيار كه در طراز هنرمندان خوشنويس و ماندگار تاريخ خط و خوشنويسي ايران قرار مي گرفت .

آثاراين هنرمند را مي توان در جلدهاي گل و مرغي ، و بيشتر قلمدان هاي نفيس مورد مطالعه قرار داد كه اغلب طي سنوات « 1135 » تا « 1165 » را شامل مي شود . اين آثار در موزه هاي ايران و خارج از ايران و گاه مجموعه هاي شخصي نگاهداري و به يادگار مانده است .

شاخص ترين و شايد هم لايق ترين شاگرد و پيرو علي اشرف در زمينه نقاشي گل و بوته ، سواي « آقا باقر » و « آقا نجف » و «‌آقا زمان » ،‌ كه اينان نيز از نخبگان هنر نگارگري زمانه خود هستند ، نقاش هنرمندي است با نام « آقا صادق » كه با سجع ( يا صادق الوعد ) پا به عرصه هنر مي نهد .

وي يقينا به پاس ارادتي كه به علي اشرف داشته است و به دليل تجارب ارزنده و سودمندي كه در محضر پرهنر علي اشرف آموخته است ، تا دم آخرين زندگي،براين شاگردي مي بالدو پر بهاترين آثارش را با سجع « صادق از لطف علي اشرف شد»مزين مي سازد وبدين ترتيب ميزان ارادت و اخلاصش را به استادش آشكار مي سازد.

وي از نام آشناترين نگارگران عصر زنديه است و به ديگر كلام ،‌اگر مكتب گل را علي اشرف وهنرمندان پيشين پايه مي نهند، او با ذوق وافرش اين مكتب را در عرصه هنر ايران، آبرو واعتباري تازه مي بخشد. تا بدانجا كه دركار ساختن گل و مرغ،گاه آنچنان مهارت واستادي به خرج داده كه از استادش علي اشرف نيز در سايه پردازي ونماياندن حالات پرندگان و مرغان و طراوت و لطافت گلها پيشي گرفته است.

آقا صادق نيز همانندساير استادان اين شيوه بديع هنري، بيشترين نمود هنري اش را مي توان درقاب آيينه ها و قلمدان هايي مشاهده كرد كه به سفارش اين و آن با نقاشي هاي استادانه اش ازخود بيادگار گذاشته است.

با توجه به رواج و رونق معماري اصيل و پرصلابت عصر زنديه ، هنرهاي سنتي ايران نيز به ضرورت آرايش و تزئين اين بناها ، حياتي دوباره مي يابند ،‌ هنرهائي همانند كاشي سازي ، گچ بري ، منبت كاري و  حجاري و مهم تر نقاشي ديواري . در نقش هاي به يادگار مانده هر يك از هنرهاي ياد شده ، همچنان نفوذ و سلطه انديشه هنرمندان دوستدار گل و مرغ آشكارا ديده مي شود و به ديگر مفهوم ، اين هنرها نيز همگام با رواج گل و بوته و مرغ در نقاشي قاب آينه ها و قلمدان ها و پشت جلد در نقش هاي كاشي و گچ وسنگ نيزمتجلي مي شوند . زيباترين نمونه هاي اين تحول را هم امروز مي توان در كاشيكاري هاي مسجد جامع وكيل شيراز و حجاري ها و

  گچ بري هاي به يادگار مانده از عصر وكيل الرعايا در بناهاي ديواني عصر اين سلطان مشاهده كرد كه به تمامي نمايانگر تاثير از ذوق و سليقه هنرمندان و پيروان مكتب گل و رواتر شيفتگان گل است .

هم در اين رابطه است كه آقا صادق ، نگارگر نام آشناي عصر كريم خان زند به فرمان او پنج تابلوي نقاشي ديواري درتكيه هفت تنان (واقع در دامنه كوه چهل مقام )از خود بيادگارمي گذارد ،اين تابلوها كه به كرات مرمت و بازسازي شده اند عبارتند از:

تصوير شيخ صنعان ـــ مجلس ابراهيم خليل و قرباني اسماعيل ـــ صورت موسي و شبان گوسفندان ـــ و دو تصوير از دو درويش پير و جوان كه به زعم و سليقه جمعي مي بايست از شيخ اجل سعدي و خواجه بزرگوار حافظ الهام گرفته شده باشد.

مكتب گل ، بعد از آقا صادق و يارانش ، اگر جلوه و جلاي دوباره اي يافته باشد و

به حيات خودادامه داده باشد ،بي ترديداين جلوه وحيات  رامي بايست مديون ذوق و استعداد هنرمندي نابغه يعني لطفعلي خان شيرازي دانست كه در اوايل عصر محمد شاه قاجار وارد كار هنر گرديده و با توجه به تاريخ نقاشي هايش ،مي بايست تا اواسط عصر ناصر الدين شاه قاجار دست و دل ازكشيدن نقش بر نكشيده باشد.

لطفعلي خان شيرازي را نمي توان تنها ،يك وارث و امانتدار هنر گل و بوته و مرغ شناخت ، چه اين هنرمند آنچنان ذوق و شايستگي و استعدادي درزمينه گل و مرغ ازخود نشان داد و با مدد از قدرت و مهارت ذهن كنكاشگر و دست هاي پر هنرش در كارنقش گل و مرغ پيش رفت كه اين شيوه و نگاه به طبيعت و پرنده ،به عنوان

ديدگاهي تازه و بديع ،مقامي جهاني و همه گير يافت .

لطفعلي خان شيرازي ، نخست تحت تأ ثير و پيرو مكتب نگارگران نامداري همانند علي اشرف وآقا صادق است ، اما به زماني بعد ، گويا كه نيازمند يك تحول همه جانبه ، چشم ازتقليد و ادامه راه استادانش مي بندد و خود مي كوشد تا مگر آبرو و جاني تازه به هنر گل و بوته سازي ببخشد و شگفتا كه اين عزم درتاريخ هنر نگارگري  ايران، بيشتريك رويداد و حادثه اي جدي و سرنوشت ساز مي شود . تا يك ابداع شخصي و ذوق  فردي .

ازشرح حال اين هنرمند وارسته و باذوق نيز چندان اطلاعات و سيعي در اختيار نيست . قدر مسلم زادگاهش شيراز است  ، و بنا به روايت بازماند گانش از سنين جواني (حدود بيست سالگي ) بنا به ميل و كشش دروني خود با توجه به روح و انديشه  بي قرار و جستجو گرش به گشت وگذار در طبيعت مي پردازد وچه بسياراز اوقات

زندگيش را در باغات و بساتين و دشت و دمن شيراز مي گذراند . از ان پس با شيفتگي و عشقي كه د ر ارتباط تنگاتنگ با گل و گياه و پرونده مي بايد ، به راه نقش اين خلقت هاي  زيبا و شگفت برانگيز مي افتد .

در شرح حال مختصري كه درباره نقاش درمجله نقش و نگاربه رشته تحرير در آمده چنين نوشته شده است :

«اهميت كارهاي لطفعلي خان در ترسيم گل و بوته است و مخصوصا در ترسيم گل سرخ  وشكوفه سيب و سوسن ( كه درتهران به غلط به گل زنبق مشهور است )و گل دورنگ مهارتي معجزه آسا دارد كه مي توان لطافت و شفافي و انحناهاي برگها را  در كارهاي او مشاهده كرد.

طرز كار اين هنرمند اينطور بوده است كه شاخه گلي را از گلستان مي چيده  و دراطاق پيش روي خود مي نهاده و به اصطلاح از روي طبيعت نقاشي مي كرده است .

در مرقع ها و جلدهاي قرآن مجيد و قلمدان هاي كار او كه امروز دراكثر خانواده ها

موجود است ، اين توجه به طبيعت را به خوبي مي توان مشاهده كرد . هر چند به   رسم نقاشان روزگار خويش به مناظر و مرايا و تناسب ساقه و كنده درخت و شكوفه و گل آن اهميتي نمي داده است .»

در صورت تمایل شما می توانید مقاله مطالعه و بررسی هنر ديرين استان فارس را به قیمت 14900 تومان از سایت فراپروژه دانلود نمایید. اگر در هر کدام از مراحل خرید یا دانلود با سوال یا ابهامی مواجه شدید می توانید از طریق آدرس contact-us@faraproje.ir و یا ارسال پیامک به شماره: 09382333070 با ما در تماس باشید. با اطمینان از وب سایت فراپروژه خرید کنید، زیرا پشتیبانی سایت همیشه همراه شماست.