دانلود مقاله احیا و حفاظت از بافت های با ارزش تاریخی

لزوم احياي ارزش‌هاي بافت‌هاي تاريخي از ديرباز مورد توجه بوده و كشورهاي پيشرفته جهان با اجراي برنامه ها و دستورالعمل‌هاي خاص، به رونق بافت‌ها و نواحي باارزش قديمي خود همت گماشته و هويت فرهنگي گذشته خود را دوباره زنده كرده‌اند… پیشنهاد می کنیم ادامه این مطلب مفید و ارزشمند را در مقاله احیا و حفاظت از بافت های با ارزش تاریخی دنبال نمایید. این فایل شامل 241 صفحه و در قالب word ارائه شده است.

مشخصات فایل مقاله احیا و حفاظت از بافت های با ارزش تاریخی

عنوان: احیا و حفاظت از بافت های با ارزش تاریخی
فرمت فایل : word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 241
حجم فایل : 111 کیلوبایت

بخشی از  مقاله احیا و حفاظت از بافت های با ارزش تاریخی را در ادامه مشاهده خواهید نمود.

رابطه فرهنگ و ميراث تاريخي

ميراث تاريخي، در واقع صورت ظاهري كالبدي فرهنگ است، فرهنگ ركن و اساس هر جامعه پيشرفته را تشكيل مي دهد چنان چه فرهنگ در جامعه گسترش يافت، ميراث آن نيز حفظ خواهد شد. در صورتي كه جامعه اي به اصل پيشرفت فرهنگ آن توجه نداشته باشد، آحاد آن جامعه نمي‌توانند ارزش‌هاي خود را باور كنند و نگهداري و مرمت و ارزش هاي بافتها و آثار خود  را جدي نمي‌گيرند و اعتقادي هم به آن نخواهند داشت. توجه كشورهاي پيشرفته به حفاظت از اثار خود، نشانه رشد فرهنگي و ارج نهادن به ميراث كهن و نهايتاً احيا و مرمت آثار باارزش است. در اين رهگذر، ارزش هاي پر دامنه نهفته در بطن ميراث فرهنگي كشف مي‌شود و آگاهي و رهيافت‌هاي ارزش‌هاي علمي و فرهنگي به شناخت اين ارزشهاي نهفته و پايدار در ميراث تاريخ منجر خواهد شد.

به اين ترتيب، بهره‌وري فرهنگي كارآمد از فضاهاي احيا شده، با توجه به مراتب اجتماعي شهروندان مي توانند محيط ها و فضاهاي شهري را زنده و پويا كند و جان و روح دوباره در كالبد آنها بدمد. برگشت علاقه و دلبستگي شهروندان به فرهنگ و فضاهاي باارزش شهري سبب مي‌شود كه هويت مكاني و اجتماعي دوباره زنده شود. در اين صورت است كه با رشد فرهنگ و اعتقاد و باورهاي مردم، آمادگي براي احيا و مرمت شتاب مي‌گيرد و نوآوري از دل جامعه جوانه خواهد زد. لاجرم، احيا و مرمت توسعه درون شهري در بافت‌هاي باارزش، به جلب سرمايه و ايجاد تحرك اقتصادي و رويكرد جهانگردان و پژوهشگران به كشور خواهد انجاميد.

پيشينه تاريخي

از دهه 1960 ارزش محيط‌هاي سنتي به گونه‌اي فزاينده در تقابل با محيط‌هاي نوگرا باز شناخته شد، در اين ميان، به خصوص شناخت مشخصه‌ها و كيفيت‌هاي محيط مصنوع و ويژگي‌هاي فرهنگي و تاريخي آن به خوبي نمايان شد كه اين توجه، سرانجام به هواداري از حفاظت محيط‌زيست و فعاليت در اين حوزه انجاميد. در اين امتداد گرايش فزاينده‌اي نيز در محدوده‌هاي زيستگاهي نسبت به مرمت در مقابله با تخريب شكل گرفت.

به واسطه اين‌گونه مرمت‌ها در محله‌ها، در كنار پرداختن به مرمت مسكن به جاي تخريب از نوساختن آن، بحث هاي  اقتصادي همزمان نيز درگرفت. سير اين تحول تاريخي به اين‌جا كشيد كه ارزش‌هاي معماري بايد حفظ شوند. در هر حال وقتي صحبت از تك بناها مطرح باشد، آنها بايد حفظ شوند و چنانچه بر سر هسته كامل بافت‌هاي باارزش شهري باشد، بايد جمله آنها به طور كامل حفاظت و بهسازي شوند. در اين ارتباط، كساني نيز نظير جان راسكين و ويليام موريس و هنرمندان و صاحبنظران ديگري، به تشكيل جمعيت حفاظت از بافت‌ها و بناهاي تاريخي اقدام كردند، از سوي ديگر، در منشور آتن نيز در نگهداري و صيانت ارزش‌هاي تاريخي تأكيد شده و در پي آن، پايه‌گذاران منشور آتن و كنگره سيام در چارچوب تاكيدها و مفاد منشور آتن، فعاليت و اقدامات مهمي را انجام دادند كه از آن جمله مي‌شود فعاليت‌ها و نظرهاي لكوربوزيه‌ را برشمرد.

احياي ارزش‌ها و جلوه‌هاي گذشته.

براي احيا و نگهداري ارزش‌هاي گذشته، بايد آنها را شناخت و در فهم ضرايب مستور اين‌ جلوه هاي وصف ناشدني كوشيد، زيرا معماري هر مرز و بومي بي‌گمان پاسخ منطقي و كاركردي به طبيعت و اقليم آن ديار است. در همه دوره ها آسايش و تضاد مطرح بوده است. حضور عوامل آسايش‌زا در چارچوب معماري،‌ جلوه‌هاي معمارانه يافته اند معماري از حضور باد براي تأمين آسايش بهره‌ برده است. مي‌توان به كمك جلوه‌ها و مشخصه‌هاي معماري كهن، ويژگي‌هاي بصوري را به عنوان شاخصه هاي چشمگير نام برد. نور، چشم‌انداز، جهت و مقياس تناسبات جملگي از جلوه‌هاي شگفت‌انگيز معماري با ارزش گذشته به شمار مي‌آيند. جلوه‌هايي كه تداوم يافته و روحي در كالبد معماري ناميده‌اند تا جان بگيرد و خلاقيت و هويت وصف ناشدني خود را تكرار كند. اين همان هويت خاص متفاوت معماري ايران است. طبعاً اين تفاوت‌ها زاييده نوع ادراك معمار از مسئله و توانايي او در ارايه پاسخ است، وقتي طراح پل خاجو عبور ساده از روي آب را به يك سمفوني فضايي تبديل مي كند. عمق  دريافت و توانايي عرضه حداكثر جمال، جلال و كمال در اثر خويش است و جالب اين است كه اين كار را با طعمي ايراني انجام مي‌دهد كه از راه غور در ساختمان‌هاي گوناگون روح و فرهنگ ايراني مشاهده مي‌گردد، غور در ادبيات، مشق چشم با آثار، مأنوس شدن با نواها، تعمق در خلقيات و هر تلاش ديگري كه امكان چنين حضوري را فراهم نمايد تواند بود. بزرگترين مشخصه معماري ايراني، ايراني بودن آن است و براي ايراني بودن بايد عميقاً و تنها ايراني بود.

توسعه درون شهري و تجديد حيات

در كشورهاي پيشرفته، توسعه درون شهري و احيا و توجه به بافت‌هاي تاريخي، پيشينه‌اي بس طولاني دارد. در اين رهگذر، طرح‌ها و آراي منطقي هميشه وجود داشته و به طور مستمر بحث و نظريه‌هاي گوناگون ارايه شده است، كه زمان، عامل اصلي اجراي اين‌گونه اقدامات در ارتباط با طر‌ح‌ها است، و نقش اساسي و مهمي را ايفا مي كند. زمان اجراي چنين طرحهايي در بافت‌هاي قديمي نبايد به درازا كشيده شود، چرا كه متوقف شدن كار در چنين محيطهايي به دلسردي و سَرخوردگي مردم و سرمايه‌گذاران بخش خصوصي در آن مي‌انجامد. هرچه كار سريع‌تر به ثمر بنشيند آغاز مراحل بعدي باعث استقبال بيشتر و دلگرمي مردم به امر مشاركت و نوسازي خواهد شد.

تنوع‌بخشي كاركردي و تجديد سازمان در حيات شهري بافت‌هاي تاريخي بايد در زمينه تسهيلات و تنوع پذيري چشم اندازها به مكاني جذاب تبديل شوند، كه در روند آن، بازده سرمايه‌گذاري به طور قطعي تأمين و راه براي برنامه ريزي و استمرار حيات بافتهاي تاريخي خود هموار شود.

شناخت عملكردها و كشف و احياي ضرايب مستور در بناها و بافت‌هاي تاريخي، خود مستلزم دانايي و تحقيق و تجربه اي  است كه لزوم توجه و آگاهي به آن در بازسازي و نوسازي پروژه‌هاي مرمتي حائز اهميت است. بدون شناخت و كشف اين اصول، هر گونه تغييري در عملكردها به بيراهه كشاندن فرهنگ و آداب و رسوم، و حيات زندگي گذشتگان است. شناخت ارزش‌هاي فرهنگي و بررسي ويژگي‌هاي آن به منظور ملاحظات مرمتي و احيا با حفظ هويت فرهنگي بافت، مستلزم اتخاذ سياست‌ها و ارايه راه‌حل‌هاي فراگير پايدار و مستمر در احياي بافت‌هاي باارزش است تلاش در جهت احيا در محله‌هاي تاريخي شهري بايد در چارچوب بافت و محيطي حساس صورت پذيرد، تا واكنش هاي مثبت خود را بروز دهند. در اين صورت فرآيندهاي حفاظت،‌ صيانت و بهسازي محله‌هاي تاريخي در روند تجديد حيات خود به محيطي سرزنده و فعال و پويا تبديل مي‌شوند.

تفاهم و هم‌سويي نظرهاي مردم و مسئولان به توفيق برنامه‌هاي مرمتي كمك مؤثري مي كنند، اگر اين توفيق دست دهد راه  براي ادامه مرمت بافت‌هاي قديمي شهر و توسعه پايدار آن هموار خواهد شد.

بهسازي و مناسب‌سازي محيط

مهمترين ضرورت توجه به سيماي كالبدي بافت‌هاي تاريخي،‌ توجه به فرسودگي روزافزون آن است كه جلوگيري از تداوم اين روند، تدوين برنامه‌ها و طرح‌هاي ضربتي و عاجلي را طلب مي‌كند، تا از تهديدهاي زيست محيطي و نابودي آن جلوگيري شود. هرگاه به سرعت به مناسب‌سازي محيط پرداخته و به شرايط زندگي امروز توجه نشود. محيط هاي تاريخي و باارزش به  فضاهاي خالي از سكنه و بي‌روح و بي‌ثمر تبديل خواهند شد. حاصل اين‌گونه بي‌توجهي سوق دادن اين محيط در جهت تبديل آن به محله‌هاي ناامن،‌ فاسد و خالي از سكنه است. ضرورت‌هاي اجتماعي محلي در بهسازي بافت قديم عمدتاً ناشي از تخليه تدريجي محل از ساكنان قديمي، و مهاجرت اقشار اجتماعي اصيل مناطق قديمي و جايگزيني آنها با مهاجرين كم درآمد است كه فاقد هر گونه وابستگي به اين مناطق هستند. از سوي ديگر، پيشگيري از بروز و گسترش انواع بزهكاريهاي اجتماعي و واگذاري بافت‌هاي قديمي به فعاليت‌هاي خاص و رده پايين، باعث كاستن ارزشهاي فرهنگي نهفته در آن شده است. بررسي دلايل نارضايتي از زندگي در بافت قديم، نشان مي‌دهد كه علت اصلي نامطلوب بودن بافت تاريخي علاوه بر فقدان دسترسي و خدمات لازم و مناسب، وجود و حضور بزهكاران و معتادان نيز از عوامل مهم بوده اند. بايد گفت كه اقدام به بهسازي در بافت‌هاي باارزش و واجد پيشينه‌هاي تاريخي،‌ چنانچه به صورت كلي و همه‌سو نگر در زمينه برنامه‌ريزي سازمان فضايي آن و هم‌گام و هماهنگ با بقيه اركان پيراموني‌اش، صورت نگيرد و فقط بصورت مقطعي و موضعي به آن نگريسته شود،‌ به نتيجه جامع و پايداري نخواهد انجاميد. بافت قديم، به صورت زنجيروار با فعاليت ها و عملكردهاي همجوارش دمساز است، و از نظام سلسله مراتب عملكردي فضاهاي شهري پيروي مي كند. در برنامه ريزي احياي بافت‌هاي قديمي، بايد به دو برنامه كوتاه و بلندمدت توجه كرد. براي احياي بافت قديمي، اقدام به نگهداري و جلوگيري از تأثير عوامل فرسايش و ويرانگر آن، در اولويت نخست يا كوتاه‌مدت قرار مي‌گيرد. در برنامه هاي بلند مدت كه سير و روند كار احيا و بازسازي مطابق برنامه‌ها و نيازهاي نواحي به فضاهاي لازم و ضروري تعيين مي شود و سيماي آتي را رقم مي زند، بهتر است به صورت محرمانه انجام پذيرد تا با عوامل تخريب‌گر مالكين در جهت ازبين بردن ارزشهاي فرهنگي بناها‌ مواجه نشود. سازمان اجرايي محدوده طرح بايد در زمينه مسائل حقوقي كليه سازمان‌ها و تشكيلاتي كه مستقيماً با بافت تاريخي ارتباط پيدا مي‌كنند، آنها را با برنامه‌هاي خود مطلع كنند و نمايندگاني از آنها را به منظور همكاري در سير و روند احيا و نوسازي سهيم و شريك كند. كليه سازمان‌هاي دولتي، نظير وزارت نيرو، مسكن و شهرسازي و شهرداري ها و  ساير نيروها را براي به كار انداختن سازوكارهاي لازم و كاستن از روند طولاني ديوان سالاري مبتلابه و دست و پاگير امر توسعه همكاري دعوت كنند.

سياست‌هاي فراگير و مشاركت مردم

بنابراين، براي حفظ و تقويت هويت موجود و مدد رساندن به ايجاد هويتي جديد، ضروري است كه شهرها سياست هاي فراگير را براي وجوه حياتي چشم‌انداز شهري خود تدوين كنند. ميراث‌هاي قديمي و يادمان گذشته را احيا كنند و در تقويت و نگهداري آنها بكوشند. بناهاي تاريخي شهرها يادآور فرهنگ تمدن‌هاي شهري گذشته‌اند و حفاظت از تك تك بناها يا مجموعه بناهاي مهم براي حفظ تداوم بصري و اجتماعي شهرهايمان امري حياتي است. اين ميراث عظيم فرهنگي منشاء الهام راهيابي به حل مشكلات بازسازي تاريخي خواهد بود كه با شناخت فرهنگ غني به آنچه كه ميراث پربها و با ارزش گذشتگان است دسترسي مي‌يابيم و با رقه‌هاي اميد و حيات زنده و پوياي مجددي را در آنها زنده كنيم. توفيقات و هويت بافتهاي تاريخي گذشته را كه ماحصل آن ارتباط نزديك و تفاهم بين مردم، پژوهشگران و مديريت شهري يا نظام بوده دوباره احيا كنيم. در اين مورد ايفاي نقش و مشاركت مردم بارز است و به عنوان عامل اصلي حصول موفقيت، در نهايت احياي بافتها و بناهاي تاريخي را در پي خواهد داشت. در اين راستا، حفاظت و احياي بناها و بافت‌هاي باارزش قديمي به كاربري هاي جديد تبديل مي شود و فعاليت مناسب آنها با حيات جديد و روزمره انطباق پيدا مي‌كند.

بي‌گمان احياي بافت و حفاظت از آثار تاريخي، با چشم‌پوشي از اين كه نحوه مشاركت فعال مردم را طلب مي كند. از آنجا كه موضوع و مقوله‌اي ملي است، دولت بايد كمك‌هاي ضروري و سرمايه‌گذاري‌هاي اساسي خود را در اين حوزه تحقق بخشد و يارانه‌هاي لازم را در اختيار اين بخش قرار دهد. نمي‌توان از مردم انتظار داشت كه تمام هزينه ها را پرداخت كند و اين هزينه در واقع بايد از محل اعتبارات ملي پرداخت شوند تا بعد از احيا شدن بافت‌هاي تاريخي، مردم محيط نو و فعال خود را حفظ كنند و در چارچوب چنين روشي است كه انگيزه كار و مشاركت مستمر براي مردم ميسر مي‌شود. در واقع احياي بافتهاي قديمي قدرت متمركز مي‌خواهد كه به طور اصولي و منطقي برنامه‌ريزي و طراحي شوند و قدم اول را به عنوان شروع كار بردارد و مقدمات مشاركت و سهيم شدن مردم را در اين برنامه‌ها پيشنهاد نمايد. و ضمن آگاهي دادن به روشن كردن مسائل و تشويق مردم، انگيزه همكاري و همفكري را در مردم ايجاد نمايد.»

مي‌دانيم كه تنها بافتي كه دستاوردهاي قرن‌ها معماري و شهرسازي و فرهنگ در آن گنجيده شده بافتهاي تاريخي شهرهاست. منطقه تاريخي و بافت‌هاي باارزش شهرها بسيار در خور توجه و داراي ويژگي خاصي است. اين امر گستردگي معيارهاي وسيع مداخله در امر حل مشكلات را ترسيم و تعيين مي‌كند، كه بخشي از آن مشاركت عظيم مردم ساكن را مي‌طلبد. تجربه دنيا و كشور ما نيز نشان داده كه هرچه مردم ارزش اين آثار را عميق‌تر درك كند كوشند، و هرچه مسئولان با اين ارزش‌ها و كيفيت آنها آشناتر باشند و بپذيرند كه اين ‌هم بخشي از فعاليتهاي عمراني و اساي است، طبعاً در برپايي و نگهداري آن توفيق بيشتري خواهند داشت. افراد با فضاهايي كه در آن زندگي مي كنند رابطه فرهنگي برقرار مي‌كنند. بنابراين، امر احيا و حفاظت پديده‌اي فرهنگي است و تحقق آن نياز به فعاليتهاي فرهنگي دارد.

ارزش‌هاي اقتصادي و هويت‌بخشي

بناها و هسته‌هاي قديمي و شهرهاي سنتي علاوه بر محتواي فرهنگي و معنوي خود، به منزلة سرمايه هاي عظيم اقتصادي نيز تلقي مي‌شوند و تبلور تلاش‌هاي مادي و معنوي مردم در طول تاريخ به حساب مي‌آيند. در اين ارتباط بناها و بافتهاي واجد ارزش، تنها يك موزه كالبدي نيست، بلكه مسائل اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي را نيز دربر مي گيرد. سرشت اساسي كالبدي با مجموعه‌هاي باارزش ديرين، شكل‌گيري هماهنگ، مداوم، پيوسته و يكپارچه آن در گذر زمان است. متأسفانه، در حال حاضر بافت‌هاي باارزش كارايي لازم را در برابر شكل زندگي امروز ندارند و به همين جهت روزبه روز فرسوده تر و از كارافتاده‌تر مي‌شوند.

در صورت تمایل شما می توانید مقاله احیا و حفاظت از بافت های با ارزش تاریخی را به قیمت 18900 تومان از سایت فراپروژه دانلود نمایید. اگر در هر کدام از مراحل خرید یا دانلود با سوال یا ابهامی مواجه شدید می توانید از طریق آدرس contact-us@faraproje.ir و یا ارسال پیامک به شماره: 09382333070 با ما در تماس باشید. با اطمینان از وب سایت فراپروژه خرید کنید، زیرا پشتیبانی سایت همیشه همراه شماست.